
Κείμενο: Τάσος Π. Καραντής, Δώρα Παπαδοπούλου
Σταύρος Κουγιουμτζής, Γιώργος Νταλάρας: Ήχοι παράλληλοι
Δημοσιεύθηκε: 18.09.2008, 18:31
![]() |
Κουγιουμτζής και Νταλάρας γνωρίστηκαν όταν ο πρώτος είχε ήδη δισκογραφήσει αρκετά τραγούδια σε δίσκους 45 στροφών και ο δεύτερος ήταν ουσιαστικά στο ξεκίνημά του. Λίγο πολύ η απαρχή αυτής της κοινής πορείας στο τραγούδι είναι γνωστή. Κάπως έτσι την περιγράφει ο ίδιος ο Κουγιουμτζής: «Περιμέναμε να δούμε με τη σύζυγό μου Αιμιλία, να δούμε με αγωνία το νέο παιδί με την ιδιόρυθμη φωνή. Ο Μάκης Μάτσας, δύο μέρες πριν, μου είχε βάλει και άκουσα κάποιες μαγνητοταινίες και δίσκους που τραγουδούσε τότε ο Νταλάρας. Εκείνο το βράδυ που ήλθε στο σπίτι που έμενα ήταν μόνος. Η όψη του μαρτυρούσε έναν πολύ καλό χαρακτήρα. Ήταν ένα συνεσταλμένο παιδί. Μετά τις πρώτες συστάσεις ο Γιώργος κάθησε δίπλα στο πιάνο. Εγώ άρχισα να πατάω αμήχανα τα πλήκτρα. [...] Μόλις άκουσα τη φωνή του συγκινήθηκα. Άρχισα να μπαίνω στη σκέψη ότι πρόκειται για μία φωνή με μεγάλη ευαισθησία, λυρισμό, τεχνική και προπαντός γνησιότητα». «Τη στιγμή που ο Κουγιουμτζής έπαιξε στο πιάνο και τραγούδησα τα πρώτα τραγούδια, πίστεψα ότι αυτά έχουν γραφτεί ειδικά για μένα. Όχι μόνο για τη φωνή μου. Κυρίως για την ψυχή μου.». Είναι η σειρά του Νταλάρα να δώσει τη δική του μαρτυρία για ξεκίνημα αυτού του παράλληλου μουσικού βίου, που στην ανθρώπινή του διάσταση διεκόπη απότομα στις 12 του Μάρτη του 2005, όταν ο Σταύρος Κουγιουμτζής έφυγε από τη ζωή. Η καλλιτεχνική του διάσταση, αν μη τι άλλο είναι σίγουρα διαχρονική. Ο Σταύρος Κουγιουμτζής έγραψε πάνω από 200 τραγούδια. Σε αρκετά από αυτά, η πατρότητα των στίχων ανήκει επίσης στον ίδιο. Ας μιλήσουν οι αριθμοί, των οποίων το αυταπόδεικτο δεν αμφισβητείται. Σχεδόν 80 τραγούδια από το σύνολο της μουσικής παρακαταθήκης του Κουγιουμτζή έχει τραγουδήσει ο Νταλάρας. Περίπου στο ¼ αυτών, γύρω στα 16 τραγούδια, οι στίχοι ανήκουν στο Σταύρο Κουγιουμτζή. Συνολικά, ο Σταύρος Κουγιουμτζής έγραψε περίπου 35 εξ΄ολοκλήρου δικά του τραγούδια (στίχοι και μουσική). Δεν είναι τυχαίο ότι τα μισά από αυτά επέλεξε να εμπιστευθεί στο Γιώργο Νταλάρα. Εύκολα θα ανακαλύψουμε ακούγοντας τις πρώτες μεγάλες επιτυχίες του Κουγιουμτζή από τα μικρά 45άρια, πως όλες εκδόθηκαν σε μεγάλους δίσκους με τη φωνή του Νταλάρα. «Αν δεις στον ύπνο σου ερημιά», «Μη μου θυμώνεις μάτια μου», «Που ΄ναι τα χρόνια», «Ο ουρανός φεύγει βαρύς», «Έρημος μες την ερημιά», «Αν είν΄να ΄ρθεις». Και αυτές ακριβώς οι εκτελέσεις είναι που πέρασαν στη μνήμη και στην ιστορία. Καθόλου τυχαίο εξάλλου δεν είναι το γεγονός πως στις συναυλίες του Νταλάρα τα τραγούδια του Κουγιουμτζή διατηρούν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο. Καθόλου τυχαίο δεν είναι επίσης το γεγονός πως στις συναυλίες – αφιερώματα στο συνθέτη, είτε πριν είτε μετά το θάνατό του, το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματος ανήκει στις μεγάλες επιτυχίες που είπε ο Νταλάρας σε πρώτη εκτέλεση. Χωρίς καθόλου να παραγνωρίζουμε τη σπουδαιότητα και την αδιαμφισβήτητη αξία των τραγουδιών που ερμήνευσαν άλλοι τραγουδιστές, όλα τα παραπάνω είναι μία απτή πραγματικότητα. Οι μεγάλες τους επιτυχίες υπήρξαν οι κοινές επιτυχίες. Πολύ εύκολα και χωρίς καθόλου κόπο θα θυμηθούμε πλήθος από τραγούδια. «Να ΄τανε το ΄21», «Μη μου θυμώνεις μάτια μου», «Ο ουρανός φεύγει βαρύς», «Κάπου νυχτώνει», «Στα ψηλά τα παραθύρια», «Οι ελεύθεροι κι ωραίοι», «Που ΄ναι τα χρόνια», «Ένας κόμπος η χαρά μου», «Δίχως την καρδούλα σου», «Το σακάκι μου κι αν στάζει», , «Του κάτω κόσμου τα πουλιά», «Ήταν πέντε ήταν έξι», «Χάντρα στο κομπολόϊ σου». Και ο κατάλογος των επιτυχιών δεν έχει τελειωμό. Μεγάλος και ο κατάλογος των «αδικημένων» τραγουδιών, αυτών που δεν πολυακούστηκαν, μα είναι βέβαιο πως συγκινούν. Στο αφιέρωμά μας έχουν κι αυτά μια θέση. |
ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΠΙΤΥΧΙΩΝ Ο Γιώργος Νταλάρας είναι ταυτισμένος με τις μεγαλύτερες επιτυχίες του Σταύρου Κουγιουμτζή. Στη σκιά όμως των πασίγνωστων αυτών τραγουδιών υπάρχουν αρκετά άλλα, εξαίσια τραγούδια, τα οποία τα έχει ερμηνεύσει, εξίσου εξαιρετικά. Επιλέξαμε λοιπόν δεκαπέντε(15) απ’ αυτά τα τραγούδια – από τον πρώτο μεγάλο δίσκο του ερμηνευτή(1969) ως την τελευταία συμμετοχή του σε δίσκο του συνθέτη (2000) – και σας τα προτείνουμε, να τα γνωρίσετε, να τα ακούσετε, να τα απολαύσετε και να τα αγαπήσετε! «Μου ’δωσε ο πλάστης την καρδιά» | «Αν είναι να ’ρθεις» «Μ’ έκοψαν με χώρισαν στα δυο» | «Στο καπηλειό» «Έρημος μεσ’ στην ερημιά» «Λίγη είναι η σάρκα» | «Να σταματήσω τον καιρό» «Αυγερινό παράπονο» |
«Έχεις την πόρτα σου κλειστή» | «Σαν σβησμένο καρβουνάκι» | «Αχ τι άδικο» | «Σαν ραγίσει το ποτήρι» «Σ’ αυτήν την πόλη» | «Όποιος τραγουδάει τον πόνο» Ακούγοντας κανείς όλη την κοινή δισκογραφία του Κουγιουμτζή και του Νταλάρα, θα μπορούσε άνετα να δημιουργήσει μια ξεχωριστή συλλογή, έναν δίσκο με τις μεγαλύτερες επιτυχίες τους που είναι πασίγνωστες στο πανελλήνιο κι όλοι τις αγαπάμε. Εμείς, με τις δεκαπέντε(15) αυτές ακροάσεις, προτείνουμε μιαν άλλη συλλογή, ίσως όχι τόσο “ευκολοανάγνωστη”, αλλά με τραγούδια κι ερμηνείες που ζητούν πιο προσεχτικές ακροάσεις για να προσφέρουν τις “σπάνιες γεύσεις” τους. |
Μέσα από αυτή την επί 3 και πλέον δεκαετίες σύμπραξη γεννήθηκαν 10 μεγάλοι δίσκοι είτε με τη συμμετοχή του ερμηνευτή σε τραγούδια του συνθέτη, είτε με τη συμμετοχή του συνθέτη σε προσωπικούς δίσκους του ερμηνευτή. «Ηλιοσκόπιο» (1973) | ποίηση: Γ. Θέμελη | Το πρώτο περιστέρι, Λίγη ειν΄η σάρκα, Αυτός που θα φανερωθεί, Η πρώτη Ανάσταση, Πάσχα των Ελλήνων, Θα σταματήσω τον καιρό, Χασάπικο «Μικρές πολιτείες» (1974) | «Να ΄μουν ο Μεγαλέξανδρος» (Τσώτου), «Ήταν πέντε ήταν έξι» (Κουγιουμτζής), «Του κάτω κόσμου τα πουλιά» (Ελευθερίου), «Αν σε δω σε ξένα χέρια» (Κουγιουμτζής), «Τώρα που θα φύγεις» (Ελευθερίου), «Το πουκάμισο του θαλασσί» (Κορφιάτης = καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Άκου Δασκαλόπουλου), «Αυγερινό παράπονο» (Κορφιάτης = καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Άκου Δασκαλόπουλου), «Τα πρώτα λόγια» (Κουγιουμτζής), «Τα χρέη της καρδιά σου» (Ελευθερίου) «Στα ψηλά τα παραθύρια» (1975) | «Στα ψηλά τα παραθύρια» (Παπαδόπουλος), «Έχεις την πόρτα σου κλειστή» (Μπουρμπούλης), «Σα σβησμένο καρβουνάκι» (Ελευθερίου), «Αχ τι άδικο» (Δασκαλόπουλος), «Όλα καλά» (Κουγιουμτζής), «Σα ραγίσει το ποτήρι» (Ελευθερίου), «Κάποιος χτύπησε την πόρτα» (Παπαδόπουλος), «Μη μου θυμώνεις μάτια μου» (Κουγιουμτζής) «Τρελοί και άγγελοι» (1986) | «Τρελοί και άγγελοι» (Κουγιουμτζής), «Άδειοι οι δρόμοι» (Κουγιουμτζής, Α. Κουγιουμτζή), «Τα κατά Ματθαίον πάθη» (Κινδύνης), «Τα πολύχρωμά σου μάτια» (Κουγιουμτζής), «Σ΄αυτή την πόλη» (Κουγιουμτζής), «Οι ελεύθεροι κι ωραίοι» (Ελευθερίου), «Μη γυρεύεις ομορφιές» (Κουγιουμτζής), «Το φορτηγό» (Κινδύνης), «Όποιος τραγουδάει τον πόνο» (Ελευθερίου), «Τι σημαίνει αγάπη» (Ριτσώνης) «Ύμνοι αγγέλων σε ρυθμούς ανθρώπων» (1998) | «Θεός Κύριος», «Κύριε εκέκραξα προς Σε», «Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριο», «Κύριε καταφυγή», «Κύριε των δυνάμεων», «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται», «Εξέδυσαν με τα ιμάτιά μου», «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου», «Διεμερίσαντο τα ιμάτιά μου», «Την ανάστασίν σου Χριστέ Σωτήρ», «Χριστός Ανέστη» «Έβρεχε ο κόσμος» (2000) | «Ο δραπέτης» (Ανδρέου), «Στη φυλακή με κλείσανε» (Λαπαθιώτης), Αυτός ο κόσμος (Κουγιουμτζής) Με τραγούδια του Κουγιουμτζή ξεκίνησε ο Νταλάρας μία πολύχρονη καριέρα στο τραγούδι, ερμηνεύοντας πέντε στον πρώτο του μεγάλο δίσκο, με τον ομώνυμο τίτλο. Με το Νταλάρα να ερμηνεύει όλα τα τραγούδια, έκανε και ο Κουγιουμτζής την πρώτη εμφάνισή του με προσωπικό δικό του μεγάλο δίσκο, το «Να ΄τανε το ‘21», το 1970. Με τον Νταλάρα να ερμηνεύει τρία από τα τραγούδια του έκλεισε και ο Κουγιουμτζής το συνθετικό του κύκλο στις αρχές της 2ης χιλιετίας, στο δίσκο «Έβρεχε ο κόσμος». Μια διαδρομή για το συνθέτη που τέλειωσε περίπου έτσι όπως άρχισε. Ας τελειώσουμε κι εμείς περίπου έτσι όπως αρχίσαμε. Κανείς δε μπορεί να πει με βεβαιότητα, πως θα ήταν τα τραγούδια του Κουγιουμτζή, αν δεν τα είχε πει ο Νταλάρας. Ούτε και πως θα ήταν ο Νταλάρας αν στο δρόμο του δε βρισκόταν ο Κουγιουμτζής. Είπαμε, τα υποθετικά σενάρια είναι εκ φύσεως εκτός πραγματικότητας. Κι εδώ έχουμε να κάνουμε με μία πραγματικότητα, αυτή των τραγουδιών. Είναι αναμφίβολα ένα υπέροχο μουσικό δίδυμο .... |
Βιβλιογραφία: Σταύρος Κουγιουμτζής - Χρόνια σα βροχή | εκδόσεις: Ιανός ο Μελωδός
Οι απόψεις και οι σκέψεις των συνεργατών του Ορφέα δεν ταυτίζονται απαραίτητα με τη γνώμη του περιοδικού.
Απαγορεύεται αυστηρά η χρήση και η αναδημοσίευση του συνόλου ή μέρους των άρθρων του Ορφέα, χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων του περιοδικού και του συντάκτη και χωρίς ταυτόχρονη αναφορά της επωνυμίας του περιοδικού, του ονοματεπωνύμου του συντάκτη και του ακριβούς συνδέσμου του άρθρου
Απαγορεύεται αυστηρά η χρήση και η αναδημοσίευση του συνόλου ή μέρους των άρθρων του Ορφέα, χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων του περιοδικού και του συντάκτη και χωρίς ταυτόχρονη αναφορά της επωνυμίας του περιοδικού, του ονοματεπωνύμου του συντάκτη και του ακριβούς συνδέσμου του άρθρου
Η γνώμη σας ... Προσθήκη σχολίου